Cem Kemal Erbaş Cem Kemal Erbaş
VoIP (Voice over internet Protokol) :İnternet üzerinden ses iletimi
Türkçe internet üzerinden ses anlamına gelen Voice over IP (VoIP) genel olarak mevcut telefon şebekesi ağ mimarisi üzerinde yapılan geliştirme çalışmaları sonucunda ortaya çıkan, İnternet alt yapısını kullanarak telefon görüşmesi yapabilmeyi ve faks çekebilmeyi sağlayan bir teknolojidir.
Nasıl Çalışır ?
Ses(kaynak) – ADC – internet – DAC – Ses(hedef)
Verileri sayısallaştırılması ve bu sayısallaştırılmış verinin belirli ölçüdeki paket yada kısımlara bölünerek taşınmasıdır
Veri iletimi esnasında aradaki bağlantının sürekli açık kalma zorunluluğunun olmaması.
4 adet ana protokol(H.323, SIP, MGCP, Megaco)
1- H.323: LAN bağlantılarında çoklu ortam (multimedia) konferanslarını sağlayan orijinal protokoldür.
2-Session Initiation Protocol (SIP): SIP, uygulama katman kontrol protokolüdür ve bir veya daha fazla katılımcının oturum oluşturması, değiştirmesi ve sonlandırması amaçlıdır.
3-Media Gateway Control Protokol (MGCP): H.323
ve SIP protokollerini tamamlayan protokoldür. PSTN(Public Switched Telephone Network) tarafından gelen aramayı gerekli noktaya ulaşması için ara iletişim kanalını açar.
4-RTP: Verinin kendisi RTP tarafından iletilir.
5-RTCP: Hizmet kalitesi ile ilgili geri bildirim yapmak için kulanılır
VoIP Kullanımının Dört Şekli
1-Bilgisayardan Bilgisayara: Bu halen birçoğumuzun kullandığı MSN Messenger tarzı anında mesajlaşma (instant messages) programları ile bu iş için özel olarak üretilmiş programlar ile yapılmaktadır (msn,skype)
2-Bilgisayardan Telefona: bu durumda da yine bir programa ihtiyac duyulacaktır. Program bedava olarak bulunabilmesine karşın dakika başna görüşme için küçük bir ücret ödenmesi gerekir. (skypeOut)
3-Telefondan Bilgisayara: Bazı firmalar telefondan bilgisayarların aranabileceği bazı telefon kartları geliştirmişlerdir. Ancak bu sistemin kullanılabilmesi için aranan bilgisayarda ilgili firmanın sağlayacağı programın kurulmuş olması gerekir.(skype)
4-Telefondan Telefona: Bu durumda ise kullanıcılar kısa mesafedeki bazı merkezi telefonları aramakta ve daha sonra IP üzerinden uzun mesafedeki diğer abonlere yönlendirilmekteler. Böylece görüşmeler daha ucuza mal olmaktadır. Wav-140, VoIPbuster, SIPPhone, VoIPTalk
VoIP Nerede Kullanılıyor?
Günümüzde büyük hacimli firmalar ile daha küçük çaplı firmalar örneğin KOBİ’ler, merkez ofisleri ile branch ofisleri arasında da WAN bağlantıları üzerinden VoIP teknolojisi kullanabilmektedirler
VoIP Avantajları Nelerdir?
1-Telefon faturalarında çok ciddi tasarruf.
2-Bilgisayar teknolojileri sayesinde, uzaklığı yada bölgesi fark etmeksizin
3-Güvenlik: SSL gibi şifreleme ve L2TP tünelleme teknolojileri VoIP sinyallemesini ve trafik akışının devamını etkin ve güvenli bir şekilde gerçekleştirir.
4-Görüşmelerin kayıt edilmesi
5-iki kullanıcının görüşmesi esnasında üç yada daha fazla kullanıcının görüşmeye katılabilmesi (konferans)
6-Yeni abonelerin eklenmesi ekstra maliyet çıkarmadığından ölçeklenebilirlik.
Geleneksel devre anahtarlamalı telefon ağları ses trafiğini taşımak üzere her görüşme için konuşma yapılıp yapılmadığına bakmaksızın bütün bir kanal ayırmakta ve ağ bant genişliğini verimsiz bir şekilde kullanmaktadır. Ayrıca bu bağlantılarda hem ses hem de görüntü taşımak istenirse iki ayrı ağ bağlantısına yatırım yapılması gerekmektedir (overlay networks).
Dolayısı ile bu iki ağı yönetmesi zor ve yatırım maliyetleri yüksek olmaktadır. Bu durumda, kullanıcıya tek çoklu hizmet veri servislerinin devreye girmesi yani IP ağlarında ve internet de kullanılan paket teknolojileri ile çözüme gitmek veri akışı ve kullanılabilirliği bakımından oldukça cazip bir konuma gelmiştir
Dolayısı ile bu iki ağı yönetmesi zor ve yatırım maliyetleri yüksek olmaktadır. Bu durumda, kullanıcıya tek çoklu hizmet veri servislerinin devreye girmesi yani IP ağlarında ve internet de kullanılan paket teknolojileri ile çözüme gitmek veri akışı ve kullanılabilirliği bakımından oldukça cazip bir konuma gelmiştir
VoIP’de Servis Kalitesi
Sesin IP üzerinden iletilmesi, iletim bant genişliğinde ve kullanım maliyetinde azalma sağlamasına karşılık, hizmet kalitesinde gecikme , seğirme , yankı giderme, sessizlik bastırma, kayıp paket yerine koyma gibi konuları gündeme getirmektedir.
VoIP uygulamalarında üç tür gecikmeden söz edilebilir:
1-Kodlayıcıların yarattıkları gecikme ,
2-Paketlerin işlenmesi sırasında oluşan işleme gecikmesi
3-Paketlerin ağda ilerlemeleri sırasında karşılaşılan ağ gecikmesi Yankı kalitesi ile ilgili standartlar ve gereksinimler ITU-T G.165’de tanımlanmıştır.
Paket gecikmesindeki değişmeler seğirme (jitter) olarak tanımlanır. Seğirmeyi azaltmak için tampon bellek (buffer) kullanılır. Tampon belleklerde paket gecikmesi ile toplam gecikme arasında bir denge kurulur. Kayıp paket durumunda, eğer paket kayıp oranı % 10’un altındaysa, kayıp paket yerine son paketin tekrar kullanılması ses kalitesinin bozulmasını engelleyebilir.
Uygulamada, yukarıdaki hizmet kalitesi parametreleri sürekli olarak izlenir ve kalite eşik değerinin altına düştüğünde, yeni çağrı kurma istekleri reddedilir. Bu durumda, kullanıcıya ya taşma tonu gönderilir ya da çağrı analog dış hatlar ve PSTN üzerinden ya da sayısal dış hatlar ve ISDN üzerinden otomatik olarak kurulur.
